با عضویت در کانال یوتیوب حافظ دیوان از ما حمایت فرمایید :: اینستاگرام :: کانال یوتیوب حافظ دیوان ::
غزلیات حافظ به ترتیب رَوی ( آخرین حرف اصلی قافیه یا ردیف ) :
  الف  |  ب  |  ت  |  ث  |  ج  |  ح  |  خ  |  د  |  ر  |  ز  |  س  |  ش  |  ع  |  غ  |  ف  |  ق  |  ک  |  ل  |  م  |  ن  |  و  |  ه  |  ی | برچسب ها

۱۳۹۳ شهریور ۳۰, یکشنبه

هدهد - مژده ای دل که دگر باد صبا بازآمد - غزل 174 - 249

249- هدهد
مژده ای دل که دگر باد صبا بازآمد     هد هد خوش خبر از طرف سبا باز آمد
برکش ای مرغ سحر نغمه داوودی باز   که سلیمان گل از باد هوا باز آمد
لاله بوی مینوشین بشنید از دم صبح   داغدل بود به امید دوا باز آمد
عارفی کو که کندقهم زبان سوسن ؟     تا بپرسد که چرا رفت و چرا باز آمد
مردمی کردو کرم بخت خداداد به من         کان بت سنگدل از راه وفا باز آمد
چشم من در ره این قافه راه بماند   تا به گوش دلم آواز درا باز آمد
گرچهحافظ در رنجش زد و پیمان بشکست       لطف او بین که به صلح از در ما باز آمد


توضیحات :
باد صبا ( نسیم بهاری باد صبحگاهی ) مژده ( بشارت ) طرف ( سوی )سبا ( شخری است اینجا دیار یار می باشد البته این غزل حاکی از آن است  که شاه منصور به شیراز آمده و برتخت سلطنت جلوس م یکند ) برکش ( شروع کن ) مرغ سحر ( بلبل سحری ) نغمه داوودی ( صدای حضرت داوود بسیار روح پرور بوده است صدای زیبا ) سلیمان گل ( سلطان چمن ) نوشین ( شیرین ) داغ دل ( سوخته دل ) دم صبح ( نفس روح بخش بامداد ) فهم ( دانستن ) زبان سوسن ( زبان گل سوسن ) مردمی کرد ( کرم و لطف کرد ) درا ( زنگ کاروان ) در رنجش ( ازباب گله مندی ) معنی بیت 1( ای دل بقرتو مژده که باد بهاری دوباره وزیدن گرفت و هدهدخوش خبر از سرزمین سبا باز آمد )

نتیجه تفال :
1- ویژگیهای جنابعالی عبارتند از : درویش مسلک , بدون تظاهر , واقع بین , اهل دسته بندی , عاشق مسافرت و گردش , بی ریا , سخاوتمند , سرخود , نگران , دلخور , مظلوم واقع شده , تند خود , بدبین , وسواسی , مردد , با لطف , ناکام به آنچه دارد راضی نیست , پولدوست , عاشق مد و عطر .
2- حافظ در بیتهای 1-2-3-4 فرماید ( ای بلبل سحری آواز خوش داوودی خود را آغاز کن که سلطان چمن و گل سلیمان بوستانبا نفس روح بخش بهاری بازگشت ) ( لاله از نفس صبح بوی باده خوشگوار و مستی آور را شنید برای درمان سوز دل خود بامدادان به چمن آمد و شکفته شد ) ( مردحق کجاست که زبان گل سوسن را بداند و بفهمد و از او سوال کند که چرا از باغ رفت و پژمرد ولی دوباره باز آمد و شکفت ) خود تفسیر کنید.
3- برای جنابعالی مژده و مبارک باشد به جنابعالی مژده می دهم که انجام این نیت حتمی و صد در صد می باشد و جای هیچ گونه نگرانی نمی باشد و همای سعادت و کامیابی بربام خانه شما نشسته است مواظب باش پرواز نکند پس به یکی از مشاهد متبرکه بروید و دعا کنید و نذر خود را ادا کنید .
4- بیمار شما حداکثر 20 روز دیگر شفا مییابد اوضاع مسافر جنابعالی بسیار خوب شده است موفقیت همراه با تلاش و دقت و سرعت عمل برای پیروزی بر رقیبان ضروری است . عزیزم ای نازنین اندوه اگر پنجه به قلبت زد تاری ز موی سپیدی در عود سوز اندیشه و فکر و عشق بیفکن تا عشق را بر آستانه درگاه بنگری پس از مشورت دست برندارید .
5- به زودی خبر خوشی خواهید شنید و طراوت و شادی جنابعالی جای ناراحتی را خواهد گرفت . سعی کنید . دست از لجبازی و قهر بازی و تردید بردارید .
6- به زودی ملاقاتی مهم و تغییر شغل و مکان و معامله ای سود آور در پیش دارید. که حتماً مفید خواهد بود. ازدواج عملی است همسرتان به موفقیت مهمی می رسد و زندگی شما تحول اساسی پیدا خواهد کرد مبارک باد.
لطفا شرح تفال را در ویدیو زیر تماشا کنید ...
با آموزش جذاب اوریگامی به کودک خود خلاقیت را در آنها شکوفا کنید و غزیزانتان را به ساخت کاردستیهای محبوب تشویق کنید ...
با آموزش جذاب اوریگامی دستمال سفره به کودک خود خلاقیت را در آنها شکوفا کنید وغزیزانتان را به ساخت کاردستیهای محبوب تشویق کنید و همزمان سفرهای مهمانی خود را زیباتر کنید ...
کمی بیشتر در خصوص غزل بدانید :

شرح غزل :

معانی لغات(۱۷۴)

دگر: دیگر بار، بار دیگر .

باد صبا: نسیم باد صبا ، وزش بادملایمی که صبح و غروب از جانب شمال شرقی می وزد.

هدهد: شانه بسر ،مرغ سلیمان ، پوپک .

سبا: نام کشور و قومی در جنو ب غربی جزیره العرب در هزاره اول قبل از میلاد.

طَرْف: به عربی به معنای چشم ، به معنای ساحل و کناره و جمع آن اطراف است .

طَرَف : با فتح اول و دوم به معنای جانب و سو و حافظ کلمه طرف با فتح اول و جزم دوم وسوم را به اضطرار وزن شعر به جای طَرَف آورده است.

نغمه داوودی : آواز مشابه بهآواز داوود پیغمبر که به خوش آوازی مشهور است .

سلیمان گل: ( اضافه تشبیهی ) گل به سلیمان تشبیه شده است.

از باد هوا باز آمد : به وسیله باد هوا برگشت . اشاره به باد که مرکب حضرت سلیمان بود .

عارف : دانا ، شناسند، آگاه دل .

زبان سوسن: اشاره به گلبرگها و کاسبرگهای مشابه گل سوسن است که به ده زبان مشهور شده است.

می نوشین :می و شراب و گوارار و خوشگوار و شیرین .

داغ دل : داغ بر دل ، دل پرحسرت ، شکسته دل .

آواز دَرا: آواز زنگ بزرگ کاروان ، آواز جَرَس که برای اطلاع مسافرین به صدا در می آمده است. دَرِ رنجش زد: رنجیدگی نشان داد ، رنجیدگی را دستاویز خود قرار داد.

لطف : مهربانی ، مدارا و صلح و آشتی .

معانی ابیات غزل (۱۷۴)

(۱) ای دل، خبر خوش اینکه بار دیگر نسیم صبا وزید و هدهد خوش خبر از جانب کشور سبا برگشت.

(۲) ای بلبل، آواز خوش داوودی را از سینه برکَش چرا که گل سرخ همانند سلیمان با باد هوا بازگشت .

(۳) دانا و آگاه دلی کجاست که زبان سوسن را فهم کرده و از آن سِرّ، سَرْ در آورده که چرا سال پیش پژمرده و چرا امسال دوباره سر از خاک برآورد.

(۴) بخت واقبال خدا داده با من به لطف و جوانمردی رفتار کرد که آن محبوب سنگدل بار دیگر با من بر سر مهر آمد .

(۵) لاله از وزش نسیم سحری بوی شراب خوشگوار شنید و چون دلش داغدیده بود به امید اینکه دارویی برای درد دل خود بیاید بار دیگر شکوفا شد و بازگشت.

(۶) آنقدر چشم من در انتظار این قافله ، در کنار راه حالت انتظار بماند تا اینکه صدای زنگ کاروان به گوش دلم رسید.

(۷) هر چند حافظ رنجیدگی خاطر را دستاویز قراداده و عهد و پیمان خود را شکست . محبت ومهربانی محبوب را ببین که با صلح و آشتی به سوی ( حافظ ) باز گشت.

شرح ابیات غزل (۱۷۴)
وزن غزل:

فاعلاتن فعلاتن فع لن

بحر غزل : رمل مثمن مخبون اصلم

*

در شرح غزل پیش از این (۱۶۶) دیدیم که حافظ در بیت دوم اظهار بی حوصلگی کرده و تلویحاً به طرف صحبت خود می فهماند که تاب تحمل را ازدست داده و طاقتپایداری ندارد و این غزل در غیاب شاه شجاع سروده شده بود در حالی که تلویحاً به بازگشت شاه امیدی حاصل کرده و انتظار اورا می کشید. در این غزل که در همان فرجه ایام وبه هنگامی سروده شده است که شاه موفق به گشودن شیراز و تصاحب تاج وتخت خود شده است ، بازگو کننده عکس العمل روحیه حافظ و عذر خواهی ضمنی او از این بابت است که قبلاً با بی حوصلگی اظهار وفایی کرده است.

شاعر در بیت اول اشاره به مرغ قاصد هدهد که از طرف ملکه سبا برای سلیمان خوش خبری آورده نمود و صراحتاً امدن سلیمان گل را خبر می دهد و در بیت سوم می گوید که سبب شکست شاه شجاع و بازگشت مجدد او را همه کس درک نمی کنند و در لباس کنایه می خواهد بفهماند که پاره یاشتباهات سیاسی او که من به آنها معرفت دارم مسسب این تحولات بود و همه کس برآنها آگاهی ندارند . شاعر در بیت چهارم از بخت و طالع خود شاکر است که شاه شجاع باز گشته و می گوید من چشم به راه او بودم تا اینکه او به شیراز برگشت . لبّ مطلب در بیت مقطع غزل است که حافظ از کم حو صلگی خود اظهار ندامت کرده و می گویدبا اینکه حافظ اظهار نومیدی و بی وفایی کرده بود با لطف و کرم شاه شجاع مواجعه شده و از راه صلح و محبت با حافظ مواجه و برخود نموده است . در این بیت ضمیر ( ما ) به حافظ بر می گردد( صنعت التفات ) . تو ضیح این نکته ضروری است که مضمون بیت دوم این غزل را نظامی در مخزن الاسرار قبلاً چنین سروده است.

مرغ ز گل بوی سلیمان شنید نغمه داوودی از آن بر کشید
شرح جلالی بر حافظ – دکتر عبدالحسین جلالی


غزل به قلم علامه قزوینی :

مژده ای دل که دگر باد صبا بازآمد هدهد خوش خبر از طرف سبا بازآمد
برکش ای مرغ سحر نغمه داوودی باز که سلیمان گل از باد هوا بازآمد
عارفی کو که کند فهم زبان سوسن تا بپرسد که چرا رفت و چرا بازآمد
مردمی کرد و کرم لطف خداداد به من کان بت ماه رخ از راه وفا بازآمد
لاله بوی می نوشین بشنید از دم صبح داغ دل بود به امید دوا بازآمد
چشم من در ره این قافله راه بماند تا به گوش دلم آواز درا بازآمد
گر چه حافظ در رنجش زد و پیمان بشکست لطف او بین که به لطف از در ما بازآمد


غزل به قلم شاملو : 

#####

غزل به قلم الهی قمشه ای :

#####

غزل به قلم عطاری کرمانی :

مژده ای دل که دگر باد صبا بازآمد     هد هد خوش خبر از طرف سبا باز آمد
برکش ای مرغ سحر نغمه داوودی باز   که سلیمان گل از باد هوا باز آمد
لاله بوی مینوشین بشنید از دم صبح   داغدل بود به امید دوا باز آمد
عارفی کو که کندقهم زبان سوسن ؟     تا بپرسد که چرا رفت و چرا باز آمد
مردمی کردو کرم بخت خداداد به من         کان بت سنگدل از راه وفا باز آمد
چشم من در ره این قافه راه بماند   تا به گوش دلم آواز درا باز آمد
گرچهحافظ در رنجش زد و پیمان بشکست       لطف او بین که به صلح از در ما باز آمد


غزل را بشنوید :

#####


کلیپ های مرتبت با غزل :

#####

#####

#####

۶ نظر:

  1. واقعا عالی، نیتم رو انجام میدم ...تا به حال پیش نیامده که تفال بزنم و اشتباه بشه...البته بسیار برام عجیبه و گاهی با خودم فکر می کنم شاید راه دوم را هم می رفتم همین اتفاقات در مسیر بودند و در هر حال ناگزیر به تجربه ی انها بودم!ولی باز هم واهمه دارم خلاف تفال کاری انجام بدم هر چند که مایل به انجامش باشم

    پاسخحذف