با عضویت در کانال یوتیوب حافظ دیوان از ما حمایت فرمایید :: اینستاگرام :: کانال یوتیوب حافظ دیوان ::
غزلیات حافظ به ترتیب رَوی ( آخرین حرف اصلی قافیه یا ردیف ) :
  الف  |  ب  |  ت  |  ث  |  ج  |  ح  |  خ  |  د  |  ر  |  ز  |  س  |  ش  |  ع  |  غ  |  ف  |  ق  |  ک  |  ل  |  م  |  ن  |  و  |  ه  |  ی | برچسب ها

۱۳۹۳ شهریور ۳۰, یکشنبه

گوهر یکدانه - هر که را با خط سبزت سر سودا باشد - غزل 157 - 266

266- گوهر یکدانه
هرکه را با خط سبزت سر سودا باشد   پای از دایره بیون ننهد تا باشد
من چو از خاک لحد لاله صفت برخیزم   داغ سودای توام سر سویدا باشد
تو خود ای گوهر یکدانه کجایی آخر   کز غمت دیده مردم همه دریا باشد
از بن هنر مژه ام آب روان است بیا   اگرت میل لب جوی و تماشا باشد
چون دل من دمی از پرده برون آی و درای   که دگر باره ملاقات نه پیدا باشد
ظل ممدود خم زلف توام بر سر باد     کاندرین سایه قرار دل شیدا باشد
چشمت از ناز و به حافظ نکند میل آری     سرگرانی صفت نر گس رعنا باشد


توضیحات :
خط سبر ( موی تازه روییده بر صورت ) سود ( علاقه و محبت عشقبازی ) تا باشد ( تا زینده ماند ) دایره ( محیط عاشق ) خاک لحد ( قبر گور ) لاله صفت ( لاله خونین کفن ) سویدا ( میان و مرکز دل دانه سیاهی که گمان می کردند بر دل است ) بن ( بیخ – ریشه ) آب ( اشک ) در آی ( داخل شو ) نه پیدا ( معلوم نیست ) ظل ممدود ( سایه دراز ) خم زلف ( پیچ گیسوی یار ) سرگردانی ( کم لطفی عدم التفات ) معنی بیت 6( سایه دراز کمند گیسوی تو برسرمن مستدام باد در سایه این لطف دیوانه را آرامشی است ) معنی بیت 7( دیده تو از ناز و غمزه به حافظ میلی ندارد آری بی لطفی و بی التفاتی صفت چشم زیبای تو می باشد

نتیجه تفال :
1- خواجه در بیتهای 1-2-5 فرماید ( هر کسی که با سبزه صورت تو خیال عشقبازی داشته باشد تا زنده باشد پای از محیط عاشقی بیرون نگذارد ) ( من از داخل قبر مانند لاله خونین کفن سربلند می کنم زیرا داغ عشق تو در میان دل من پنهان خواهد بود) ( چون گل از پرده غنچه مانند شراب از حجاب خم بیرون بیا و به محفل ما گام بگذار که زمان دیدار ما دیگر بار معلوم نیست و میسر نمی گردد ) جنابعالی خود حدیث مفصل بخوان از این سه معنی.
2- ثبات قدم و پایداری را از دست مده تا این نیت بر آورده شود و برای اجرای آن مقدمات کار را فراهم کنید به شرط آنکه علاقه و اراده و ثبات قدم و سرعت عمل را از یاد نبرید.
3- به یکی از مشاهد متبرکه بروید و پس از زیارت نذری کنید و در یکی از شبها سوره مبارکه البقره آیه 175 تا 195 را با حضور قلب و معنی بخوانید که گشایش بسیار است.
4- مسافرتی سودمند در پیش دارید و ملاقاتی مهم خواهید داشت. در معامله ای ضرر کرده اید به زودی جبران می شود. عزیزم توان صبر کردن برای رویارویی با آنچه باید روی دهد داشته و برای مواجهه با آنچه روی می دهد مقاومت و ارامش و تحمل و ازاده بودن می باید.
5- کسی قصد فریب دارد بگویید خانواده یتان مواظب باشند. بیمار شفا می یابد 3 فرزند در طالع دارید به همسر و پدر و مادر توجه بیشتری داشته باشید. سفر کرده ای دارید که کارش خوبست.
6- ویژگیهای جنابعلی : جذاب , دلربا , عاشق پیشه , آتشین مزاج , خون گرم , مهربان , لجباز , زود رنج , کم حرف , بد پیله , گردشی , اهل مد و لباس شیک پوش , اهل عطر , با استعداد , کم کار , خوش شانس و سخاوتمند.
7- خواجه در بیت های 3-4- به ترتیب فرماید ( ای گوهر یکدانه تو کجایی که از خیالت چشم چون دریا شده است و با یاد خیالت بی اختیار گریستم حالا بیا و ما را از این گریه و رنج رهایی بده ) ( از بخ هر مژه ای اشک جاری است اگر میل تماشای کنار چشمه را داری بیا و چشمه چشم مرا تماشا کن ) خود تفسیر کنید.
لطفا شرح تفال را در ویدیو زیر تماشا کنید ...
با آموزش جذاب اوریگامی به کودک خود خلاقیت را در آنها شکوفا کنید و غزیزانتان را به ساخت کاردستیهای محبوب تشویق کنید ...
با آموزش جذاب اوریگامی دستمال سفره به کودک خود خلاقیت را در آنها شکوفا کنید وغزیزانتان را به ساخت کاردستیهای محبوب تشویق کنید و همزمان سفرهای مهمانی خود را زیباتر کنید ...
کمی بیشتر در خصوص غزل بدانید :

شرح غزل :

معانی لغات غزل (۱۵۷)
خط سبز : موهای نو رسته بر رخسا ر خوبرویان .
سودا:( لغت ترکی ) معامله ، داد و ستدو وسودا ء عربی به معنای نقطه سیاه.
از این د ایره : منظور دایره رستنگاه موهای عارض محبوب است.
لحد: گور.
داغ سودا: نشانه دلبستگی ، داغ حسرت معامله با تو
سِرّ: راز و در اصطلاح صوفیه لطیفی خدادادی که محل شهود است.
سویدا: ( مونث ) سویدا ، مصغر سوداء ، میان و مرکز دل ، دانه دل که قدما بر این تصور بو دند که دانه سیاهی در مرکز دل نهفته است و مذکر آن اسود است.
تماشا:نگریستن و دیدن ولذت برد ن یا عبرت گرفتن
از پرده برون آی:شرم و حیا را ترک کن ، بی پروا باش و دیدار کن.
ظل: سایه .
ممدود: دراز کشیده و طولانی.
شیدا:عاشق ، بیقرار،شیفته.
سرگرانی:کِبر ، غرور ، سرسنگینی ، بی اعتنایی.
رعنا:در عربی تأنیت ارعن به معنای زن لوند ساده ابله گول خور و در زبان فارسی رسا قد ، بلند قد، موزون معنا می دهد .
معانی ابیات (۱۵۷ )
(۱) هر کس که با خط نورسته گرداگر لب چهره تو خال داد و ستد داشته باشد تا زنده است پای دل را از این دایره صورت ، بیرون نمی گذارد.
(۲)آنگاه که به مانند گل لاله سر از خاک لحد برآرم، داغ و حسرت دلبستگی ام به تو به صو رت لکه سیاهی میان گل لاله نمودار خواهد شد.
(۳) آخر توای مروارید یکتا و بی نظیر کجایی که چشم مردمان در غم فراق تو از اشک به مانند دریا درآمده است.
(۴) اگر خواهان نشستن لب جوی آب وتماشا کردنی بیا و بنگر که از پای هر مژه چشمم ، اشک چون جوی آب جاری است .
(۵) مانند گل و شراب یکدم از پرده پوشیدگی به درآمده و از در من به در آی چرا که معلوم نیست که بار دیگر امکان دیدار دست دهد.
(۶) خدا سایه بلند خم زلف تورا از سر من کم نکند زیرا دل شیدا و بی قرار من در پناه این سایه آرام وقرار گیرد.
(۷) چشمهای تو از شدت ناز وتفاخر به سوی حافظ گرایش ندارد،آری همیشه سر سنگینی از ویژگیهای گل نرگس بلند بالاست.
شرح ابیات غزل(۱۵۷)
وزن غزل: فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فع لن
بحر غزل: رمل مثمّن مخبون اصلم
*
بعضی از شارحین حافظ بر این گمانند که این غزل در غیاب شاه شیخ ابواسحاق و در مدح او سروده شده و اشاره شاعر در بیت ششم به ظل ممدود خم ِ زلف را نشانه ایهامی زلفهای بلند شاه ابواسحاق می دانند . باید دانست حافظ بر ای هر کدام از ممدوحین خود علامت اختصار ایهامی که آن شخص بدان شهره بوده است انتخاب و در غزلهای خود به کار می گیرد مثلاً شاه شجاع را به لحاظ آنکه از طرف مادر لقب ابوالفوارس گرفته بود بدین نام یا شهسوار یاد می کند.
شرح جلالی بر حافظ – دکتر عبدالحسین جلالی


غزل به قلم علامه قزوینی :

هر که را با خط سبزت سر سودا باشد پای از این دایره بیرون ننهد تا باشد
من چو از خاک لحد لاله صفت برخیزم داغ سودای توام سر سویدا باشد
تو خود ای گوهر یک دانه کجایی آخر کز غمت دیده مردم همه دریا باشد
از بن هر مژه‌ام آب روان است بیا اگرت میل لب جوی و تماشا باشد
چون گل و می دمی از پرده برون آی و درآ که دگرباره ملاقات نه پیدا باشد
ظل ممدود خم زلف توام بر سر باد کاندر این سایه قرار دل شیدا باشد
چشمت از ناز به حافظ نکند میل آری سرگرانی صفت نرگس رعنا باشد


غزل به قلم شاملو : 

#####

غزل به قلم الهی قمشه ای :

#####

غزل به قلم عطاری کرمانی :

هرکه را با خط سبزت سر سودا باشد   پای از دایره بیون ننهد تا باشد
من چو از خاک لحد لاله صفت برخیزم   داغ سودای توام سر سویدا باشد
تو خود ای گوهر یکدانه کجایی آخر   کز غمت دیده مردم همه دریا باشد
از بن هنر مژه ام آب روان است بیا   اگرت میل لب جوی و تماشا باشد
چون دل من دمی از پرده برون آی و درای   که دگر باره ملاقات نه پیدا باشد
ظل ممدود خم زلف توام بر سر باد     کاندرین سایه قرار دل شیدا باشد
چشمت از ناز و به حافظ نکند میل آری     سرگرانی صفت نر گس رعنا باشد


غزل را بشنوید :

#####


کلیپ های مرتبت با غزل :

#####

#####

#####

۲ نظر:

  1. درود و سلام برشما...بسار سپاس از زحماتتان که در درک این اشعار آسمانی رهروان را یاری می رسانید.حق نگهدارتان.
    کیوان عالی بیگی

    پاسخحذف
  2. خیلی ساله که از سایت شما دیدن میکنم درود بر شما درود بر زحمات شما که در این دنیای بشدت بد مانند رودخانه ای زلال پیام اور ارامش بر دلهای خسته و غم گرفته اید احسنت بر شما و ارزوی سربلندی برای تمام عزیزان زحمتکش این سایت .
    و البته صد افسوس بر فیلتر کنندگان این سایت که اجبار کرده اند رابطه ایرانی را با تاریخ ایران به استفاده از واسطه ای به نام فیلتر شکن

    پاسخحذف