با عضویت در کانال یوتیوب حافظ دیوان از ما حمایت فرمایید :: اینستاگرام :: کانال یوتیوب حافظ دیوان ::
غزلیات حافظ به ترتیب رَوی ( آخرین حرف اصلی قافیه یا ردیف ) :
  الف  |  ب  |  ت  |  ث  |  ج  |  ح  |  خ  |  د  |  ر  |  ز  |  س  |  ش  |  ع  |  غ  |  ف  |  ق  |  ک  |  ل  |  م  |  ن  |  و  |  ه  |  ی | برچسب ها

۱۳۹۳ مهر ۱۷, پنجشنبه

حلاج بر سردار - هر نکته‌ای که گفتم در وصف آن شمايل - غزل 307 - 360

360- حلاج بر سردار
هرنكته اي گفتم دروصف آن شمايل     هر كو شنيد گفتا لله در قايل
تحصيل عشق و رندي آسان نمود اول     آخر بسوخت جانم در كسب اين فضايل
حلاج بر سردار اين نكته خوش سر ايد   از شافعي بپرسيد امثال اين مسايل
گفتم كه كي ببخشي برجان ناتوانم         گفت آن زمان كه نبود جان در ميانه حايل
دل داده ام به ياري شوخي كشي نگاري       مرضيه السجايا محموده الخصايل
د ر عين گوشه گيري بودم چو چشم مستت     و اكنون شدم چو مستان بر ابروي تو مايل
از آب ديده صد ره طوفان نوح ديدم   وز لوح سينه نقشت هر گز نگشت  زايل
اي دوست دست حافظ تعويد چشم زخم است    يا رب ببينم آنر ا د گردنت حمايل


توضيحات :
شمايل ( زيبا روي جمع شميله خوي و خلق )  معني بيت 1( هر مساله دقيقي كه در وصف اخلاق آن جانان گفتم هر كس شنيد گفت گوينده را خداوند خير بسيار دهد ) مفهوم بيت 3( حافظ از قول منصور حلاج مي گويد كه معني عشق ار از عاشق بپرسيد نه زاهدي چون جناب محمد بن ادريس و پيواي بزرگ مذهب شافعي است كه از زاهدان بزرگ است زيرا وي از عشق جانسوز خبرندراد ) معني بيت 5( دل بره دلبري گستاخ و شيرين و زيبا حركات داده ام كه داراي منش نيكو و اخلاق ستود هاست ) معني بيت 8( اي دوست دست حافظ دعاي چشم زخم مي باشد خداكند كه دستم مانند دعاي چشم زخم برگردن تو بيفتد )

نتيجه تفال :
1-   هركس در مورد شما فكري مي ند اماشما فردي مهربان و دلسوز هستيد ولي دستت نمك ندارد به همين جهت م يگويي و اي از دست اين مردم
2-   فكر مي كردي انجام اين نيت ساده است خير براي كسب آن بايد درد و رنج را مانند قند شيرين به كام خودحل كني
3-   دل  را به نگاري داده اي كه شوخ چشم و لطيف است و با يك نگاه اسرت كرده است و فكر مي كني اخلاقش مطبوع واطرافش موزون و خطائلش پسنديده است با اينكه چندين واسطه فرستاري اما او اجازه ورود را نداده واقدامات شماتا كنون بي فايده شده است نگران نباش زيرا در راه عشق اين نارحتيها بسيار دلچسب و شيرين مي باشد اگر اين دشواريها وجوود نداشت عشق مزه وطعمي به اين شيريني نداشت
4-   برا ياينكه به مقصد برسي توكل بر خدا كن و نذري بكن كه فوري پس از انجام اين نيت آرنا ادا كني  صب رو شكيبايي پيشه كن بطوريكه بر اعصابت مسلط  باش يو از وسواس دست بردار كه عامل عقب افتادن جريان مي شود و با يكي از خردمندان مشورت كن
5-   نان فريبكاري برا ي اسان ممكن است لذيذ باشد اما بعد دهان از سنگ ريزه ها پر خواهد شددر زمين باير سكني گزيدن بهتر است از بودن با زن ستيزه گر وجنگجوي زيرا دهان بعضي زنان همچون چاه عميقي است پس هركه مغضوب خداوند باشد در آن خواهد افتاد
6-   معامله را توصيه مي كنم ولي سفر ار صلاح نمي دانم در ارتان بر خدا توكل كن كه موقق خواهي شد اگر مي خواهيد نزد قاضي رو سفيد باشي 7 شب متوالي با حضور قلب و معني از سوره مباركه طه آيه 72 تا 7 آيه بعد از آن را باحضور قلب بخوانيد
7-   اينتر نت و امواج شما را سرگرم م يكنند ولي حقيقت را آشكار نمي سازند زيرا حقيقت موضوع بستگي به اراده شما دارد

لطفا شرح تفال را در ویدیو زیر تماشا کنید ...
با آموزش جذاب اوریگامی به کودک خود خلاقیت را در آنها شکوفا کنید و غزیزانتان را به ساخت کاردستیهای محبوب تشویق کنید ...
با آموزش جذاب اوریگامی دستمال سفره به کودک خود خلاقیت را در آنها شکوفا کنید وغزیزانتان را به ساخت کاردستیهای محبوب تشویق کنید و همزمان سفرهای مهمانی خود را زیباتر کنید ...
کمی بیشتر در خصوص غزل بدانید :

شرح غزل :

معانی لغات غزل (307)

نکته : معنی، سخن نغز.

شمایل : جمع شَمیله، خوی ها، طبع ها، چهره های زیبا.

هر کو : هرکه او.

لله : برای خدا.

دَرَّ : شیر، عمل.

لله دَرَّ قایل : خداوند به گوینده جزای نیک دهد، شیر مادر حلالش باد، خداوند گوینده را نیکی دهاد.

تحصیل : بدست آوردن، کسب کردن، گِرد کردن، فراهم کردن، فراهم کردن.

تحصیل عشق : عشق ورزیدن، رسیدن به عوالم عشق.

رندی : بی پروایی، لااَبالی گری، وارستگی.

کسب : به دست آوردن.

فضائل : فضیلت ها، کمالات، هنرها.

حلاج : حسین بن منصور حلاج بیضاوی که در 307 هجری به امر حامد بن عباس وزیر مقتدر عباسی کشته شد. مکتب او نوعی مبارزه با حکومت خلفاء عباسی را بطن خود داشت.

شافعی : به کسی که پیرو مذهب محمدبن ادریس بن عثمان ابن شافع هاشمی قریشی مطلّبی یکی از ائمۀ چهارگانه اهل سنت باشد گفته می شود.

این مسائل : اشاره به مسائل عشق و رندی در بیت دوم و ماقبل است.

حایل : مانع و حجاب.

شوخ : گستاخ، زنده دل، خوش مشرب، خونگرم.

کَشّ : شیرین حرکات، نازنین، ظریف.

نگار : نقش، کنایه از زیباروی.

مرضیة السّجایا : پسندیده خوی، نیکو اخلاق.

محمودة الخصائل : با صفات پسندیده (شاعر به حکم ضرورت شعری خصائل را جمع خصلت گرفته است. خصائل جمع خصیله به معنای پاره یی از گوشت ران و بازوست و معنای خصلت همان سرشت و ویژگی های ساختاری هر انسان است که امروزه به “ژن” نام برده می شود.)

عین : چشم، حال و وضع.

به مستان : به سوی مستان.

آب دیده : اشک چشم.

صد ره : صدبار، در صد مرحله.

لوح : صفحه پهن فلزی که کودکان بر آن مشق می کنند.

زایل : نابود شونده.

تعویذ : حفاظت، دعا و آیاتی که به منظور دفع چشم زخم بر کاغذی نوشته به گردن یا بازو می بندند و یا حمایل می کنند.

حمایل : آنچه را به شانه و پهلو می آویزند.

معانی ابیات غزل (307)

1) هر سخن نغزی که در وصف آن پسندیده خویِ صاحب جمال گفتم، هرکس شنید گفت خداوند به گوینده خیر و برکت دهاد.

2) نخست، رندی و عشق ورزی کار آسانی به نظر می آمد. عاقبت در به دست آوردن این کلمات جانم به لب رسید.

3) حسین بن حلّاج این معنی را بر بالای دار خوب ادا کرد که از فقیه شافعی اینگونه مسائل (عشق ورزی و رندی) را مپرسید (که نمی داند).

4) پرسیدم که چه وقت برجان این ناتوان رحمت می آوری؟ پاسخ داد: بدان هنگام که پای هستی تو در میان نباشد.

5) دل را به یار زیباروی شیرین حرکات و خوش مشربی داده ام که دارای اخلاق پسندیده و خصلت ستوده است.

6) (اول) مانند چشم مستت حال گوشه نشینان را داشتم و حالا چون ابرویت به آن دوچشم مست گرایش پیدا کرده ام.

7) بر اثر اشک چشم صدبار گرفتار طوفان نوح شدم و هرگز نقش جمال تو از صفحه سینه ام زدوده نشد.

8) ای محبوب، دست حافظ به مانند دعای چشم زخم می ماند خدا کند که آن را به دور گردن تو آویخته ببینم.

شرح ابیات غزل (307)

وزن غزل : مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن

بحر غزل : مضارع مثمّن اخرب

*

کمال الدّین اسماعیل (قصیده) : ای در محیط عشقت سرگشته نقطه دل

وی از جـمال رویت خوش گشته مرکز گل

*

سلمـــان سـاوجــی : زنــجیر بند زلـفت زد حــلقه بـر در دل

خیــل خــیال رویــت در دیـده ساخت منزل

*

تاریخ سرودن این غزل به طور قطع معلوم نیست لیکن می توان احتمال داد که در زمان سلطنت شاه شجاع سروده شده باشد. این غزل فاقد ایهام احتمالاً در استقبال غزلی سروده شده و مفاد بیت دوم آن بازگو کننده این مصراع است : که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل ها و ما می دانیم غزل شماره 1 را نیز حافظ در زمان شاه شجاع و در آن مدتی که شاه محمود بر شیراز مسلّط و شاه شجاع در حال حمله و هجوم به شیراز بود سروده شده و گمان می رود این غزل پس از تسلط دوباره شاه شجاع به شیراز سروده شده باشد.

شاعر در بیت سوم از آنجایی که حکم قتل حسین منصور حلاج را فقهای شافعی دادند لذا از زبان حلاج فقهای شافعی را فاقد عشق و احساس و روحیه جوانمردی دانسته و با ذکر این لطیفه به زین الدّین کلاه فقیه شافعی و دشمن خود نیز کنایه می زند.

بیت مقطع غزل که به صورت طنز ادا شده کمال رندی حافظ را می رساند. حافظ می خواهد دست خود را که خاصیّت تعویذ! دارد بر گردن یار خود حمایل کند تا آن دوست چشم زخم نخورد! و با در آغوش کشیدن یار و معشوقه بر سر او منّت هم می نهد که برای او خدمتی انجام داده است!
شرح جلالی بر حافظ – دکتر عبدالحسین جلالی


غزل به قلم علامه قزوینی :

هر نکته‌ای که گفتم در وصف آن شمايل هر کو شنيد گفتا لله در قائل
تحصيل عشق و رندی آسان نمود اول آخر بسوخت جانم در کسب اين فضايل
حلاج بر سر دار اين نکته خوش سرايد از شافعی نپرسند امثال اين مسایل
گفتم که کی ببخشی بر جان ناتوانم گفت آن زمان که نبود جان در ميانه حایل
دل داده‌ام به ياری شوخی کشی نگاری مرضيه السجايا محموده الخصائل
در عين گوشه گيری بودم چو چشم مستت و اکنون شدم به مستان چون ابروی تو مايل
از آب ديده صد ره طوفان نوح ديدم و از لوح سينه نقشت هرگز نگشت زايل
ای دوست دست حافظ تعويذ چشم زخم است يا رب ببينم آن را در گردنت حمايل


غزل به قلم شاملو : 

#####

غزل به قلم الهی قمشه ای :

#####

غزل به قلم عطاری کرمانی :

هرنكته اي گفتم دروصف آن شمايل     هر كو شنيد گفتا لله در قايل
تحصيل عشق و رندي آسان نمود اول     آخر بسوخت جانم در كسب اين فضايل
حلاج بر سردار اين نكته خوش سر ايد   از شافعي بپرسيد امثال اين مسايل
گفتم كه كي ببخشي برجان ناتوانم         گفت آن زمان كه نبود جان در ميانه حايل
دل داده ام به ياري شوخي كشي نگاري       مرضيه السجايا محموده الخصايل
د ر عين گوشه گيري بودم چو چشم مستت     و اكنون شدم چو مستان بر ابروي تو مايل
از آب ديده صد ره طوفان نوح ديدم   وز لوح سينه نقشت هر گز نگشت  زايل
اي دوست دست حافظ تعويد چشم زخم است    يا رب ببينم آنر ا د گردنت حمايل


غزل را بشنوید :

#####


کلیپ های مرتبت با غزل :

#####

#####

#####

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر