با عضویت در کانال یوتیوب حافظ دیوان از ما حمایت فرمایید :: اینستاگرام :: کانال یوتیوب حافظ دیوان ::
غزلیات حافظ به ترتیب رَوی ( آخرین حرف اصلی قافیه یا ردیف ) :
  الف  |  ب  |  ت  |  ث  |  ج  |  ح  |  خ  |  د  |  ر  |  ز  |  س  |  ش  |  ع  |  غ  |  ف  |  ق  |  ک  |  ل  |  م  |  ن  |  و  |  ه  |  ی | برچسب ها

۱۳۹۳ شهریور ۳۰, یکشنبه

مژده دلدار - ای صبا نکهتی از خاک ره یار بیار - غزل 249 - 279

279- مژده دلدار
ای صبا نکهتی از خاک ره یار بیار   ببر اندوه دل و مژده دلدار بیار
نکته روح فزا از دهن دوست بگو       نامه خوش خبر از عالم اسرار بیار
تا معطر کنم از لطف نسیم تومشام     شمه ای از نفحات نفس یار بیار
به وفای تو که خاک ره آن یار عزیز   بی غباری که پدید آید از اغیار بیار
گردی از رهگذر دوست به کوری رقیب   بهر آسایش این دیده خونبار بیار
خامی و ساده دلی شیوه جانبازان نیست     خبری از بر آ» دلبر عیار بیار
شک رآن را که تودر عشرتی ای مرغ چمن     بهاسران قفس مژده گلزار بیار
کام جان تلخ شد از صبر که کردم بی دوست   عشوه ای زان لب شیرین شکر بار بیار
روزگاریست که دل چهره مقصود ندید   ساقیا آن قدح آینه کردار بیار
دلق حافظ به چه ارزد ؟به می اش رنگین کن       وانگهش مست و خراب از سر بازار بیار


توضیحات :
نکهت ( به فتح اول بوی خوش ) نکته روح فزا ( لطیفه فرح بخش ) نامه خوش خبر ( نامه بشارت دهنده مژده ) عالم اسرار ( جهان راز ها ) شمه ( بوی کم ) نفحات ( جمع نفحه بوی خوش ) اغیار ( جمع غیر بیگانگان ) بی غغبار ( بدون کدورت ) رقیب ( دشمن )بهر ( از برای ) دیده خونبار ( چشم گریان ) عیار ( چابک) صبر ( گیاه تلخ شکیبایی ) شکر بار ( شیرین شکر ریز ) خراب ( سرمست ) روزگاریست ( سالهاست مدتهای زیاد ) چهره مقصود ( شاهد مراد ) آـینه کردار ( مامنند آینه قدح چون آینه روشن وصاف ) دلق ( لباس پاره ) معنی بیت 1( ای باد صبا از خاک راه محبوب بوی خوشی بیاور زیرا جایی ه محبوب قدم گذارد خاک آنجا مشکین و عنبر سام ی شود پس ای باد صبا مژده ای از دلدار بیاورد ) معنی بیت 2( ای صبا از دهن یار نکته های فرح بخش بگو و از زبان محبوب نقل قول کن که روحمان صفا یابد و از عالم رازها نامه خوش بیاور تا خوشحال شویم )

نتیجه تفال :
1-   به زودی خبرهای خوشی دریافت  می کنید و ملاقات مهمی و تغییر شغل یا مکان در پیش داردی که موجب گشایش بسیار می شود وسفری بسیار پر برکت برای جنابعالی در پیش است از یار خبرهای خوشی دریافت م یکنی و به مرادتان می رسید
2-   خواجه در بیتهای 6-9-10 فرماید (راه و رسم عاشقان ناپختگی و سادگی نمی باشد برای ما خبری از محبوب چالاک در دلربایی و تصاحب دلها بیاور ) ( سالها سپری گردید که دل من روی شاهد مراد را ندیده است ای ساقی آن ساغر روشن روان و آیینه مانند را بیاور تا چهره مقصود را در آن مشاهده کنم )( لباس فرسوده حافظ ارزشی ندارد آنرا با شراب آغشته کن و حافظ را مست و بیهوش بگردان و پس از آن راو را با سرمستی و مدهوشی از میان بازار برگردان )
3-   برای نیت جنابعالی جای هیچ گونه نگرانی نمی باشد زیرا به زودی شاهد مقصود را در آغوش خواهید گرفت و کارها بر وفق مرادتان خواهدبود به شرط آنکه نذر خود را ادا کنید بودن تردید نیت جنابعالی عملی می گردد برخداوند بزرگ تو کل کنید
4-   بیما رشفا می یابد سفر ار توصیه می کنم و از مسافر خبرهای خوشی می رسد 2 فرزند خواهید داشت و از زندگی خوبی برخوردارید و طالع جنابعالی در برج سعد می باشد و آینده ای روشن و درخشان خواهد داشت مبارک است اگر می خواهید خداوند فرزندی پارسا و خوب به شما بدهد سوره مبارکه الاسری از آیه 15 تا 30 را باحضور قلب و معنی بخوانید حضرت علی( ع ) فرماید بزرگترین اسرار مرگ و بزرگترین افتخار ایمان و بزگترین سود فرزند نیک است

لطفا شرح تفال را در ویدیو زیر تماشا کنید ...
کمی بیشتر در خصوص غزل بدانید :

شرح غزل :

معانی لغات ( ۲۴۹)

نکهت : بوی خوش.

نکته :لطیفه، معنای نغز .

نکته روح افزا: لطیفه جان بخش .

عالم اسرار: دنیای اسرار عشقو محبت یار ، نقشه های محرمانه دوست

شمهیی : اندکی ، مقدارکمی .

نفحات: جمع نفحه ، بوی خوش .

به وفای تو : سوگند به وفاداری تو.

غباری که پدپد آید از اغیار:غبار فتنهیی که از بیگانگان پدید آید.

دیده خونبار: چشم گریانی که از شدت و کثرت گریستن اشکی خون آلود دارد .

خامی :ساده لوحی ، ناپختگی .

ساده لوحی: ساده اندیشی ، بدون شیله پیله ( مقابل کلمه عیّار ) .

جانبازان : فدا کننگان جان در راه معشوق .

عیّار : زیرک ، چالاک ، طرار ، هوشیارند ، رند ، زرنگ ، مُجَرَّب.

عشوه : ناز وادا و غمزه ، کرشمه .

قدح آینه کردار: پیاله بزرگ شراب زلال که رویه اش چون آینه بدرخشد.

دلق: خرقه.

معانی ابیات غزل ( ۲۴۹)

(۱) ای نسیم صبا بوی خوشی از خاک راه یار بیاور . اندوه وغم را از دل ببر و مژده رسیدن محبوب را بیاور.

(۲) مطلب امیدوار کننده یی از دهان دوست بازگو کن و نامه خبر خوشی از ناگفتنی ها ی یار بیاور .

(۳) برای اینکه مشام را از بوی دل انگیز نسیم تو خوشبو کنم از بوی خوش نفس یار را بیاور .

(۴) ای صبا، ترا به وفاداریت سوگندمی دهم که بدون اینکه در خاطر دیگران از حسادت، غبار کدورت بنشیند ، خاک را آن یار عزیز رابرای من بیاور.

(۵) به کوری چشم مدعیان و برای آرامش دیده های گریان و خونبار من ، گردی از رهگذر دوست بیاور .

(۶) ساده لوحی و ساده اندیشی راه ورسم جانبازان نیست . ای باد صبا خبری از آن محبوب زیرک بیاور.

(۷) ای مرغ چمن ، ای بلبل ، به شکرانه آنکه آزادو دلشاد ی ، برای مرغانی که اسیر قفسند از گلزار خبر خوشی بیاور .

(۸) ذائقه روح وجانم از تلخی صبری که در نبودن دوست کردم به تلخی گرایید سخنانی با ناز و عشوه از آن لبهای شیرین برایم بیاور و باز گو کن.

(۹) دیر زمانی است که چشم دلم چهره آرزومند مورد نظر خود را ندیده است . ای ساقی قدح شراب زلال آینه مانند را بیاور

(۱۰) خرقه حافظ ارزشی ندارد . آن را به می بیار و رنگین کن و او را به صورت مستان از خود بی خبر در بازار گردانیده و بیاور .

شرح ابیات غزل (۲۴۹)

وزن غزل : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلات

بحر غزل: رمل مثمن مخبون مقصور

*

این غزل یکی دیگر از غزلهایی است که در فاصله فترت سلطنت شاه شجاع و دوری او از شیراز سروده شده و ایهامات آن تقویت کننده این نظرّیه است که در غیاب شاه شجاع از شیراز ، میان حافظ و شاه و اطرافیان او مکاتبه برقرار بوده.و این شاعر آزاده از قدامات اجرایی شاه برای حمله به شیراز در جریان قرار می گرفته است.

شاعر باد صبا را مخاطب قرار داده و از او تقضا دارد که مژده آمدن ان دلدار را به او برساند و به دنبال آن می گوید نامه خوش خبری از عالم اسرار بیاور و این عالم ( اسرار از یکطرف و عبارت ( بی غباری که پدید آید از اغیار ) در بیت چهارم و مفهوم مصراع اول بیت ششم که شاعر تذکراً و غیر مستقیم به صورت اندرز می گوید ( خامی و ساده لوحی شیوه جانبازان نیست) همه و همه حکایت از این دارد که در پشت پرده اقداماتی در جریان است که اغیار در شیراز نباید از آن بویی ببرند و شاه شجاع نیز نباید خامی و ساده لوحی را پیشه خودکند و بایستی مانند عیاران در پیشبرد کار خویش کوشا باشد.

از مضمون بیت پنجم چنین بر می آید که در مدت غیبت شاه شجاع رقیب، یعنی برادرش شاه محمود با حافظ چندان میانه خوشی نداشته است. شاعر در بیت مقطع غزل بازگو کننده خلقیات ویژه خود است که بسیار به طایفه ملامتیه نزدیک است. او صراحتاً می گوید خرقه من که به درد کار دیگری نمی خورد به شراب آلوده کن و مرا از میان بازار پر جمعیت با چنین وضع ظاهری ، بگردان و فرقه ملامتیه با آنهایی که طرفدار نظریه آنها بودند این ویژگی را داشتند که از خود خواهی و غرور به دور بوده و مداری بالاتر از عالم ظاهر بینان حرکت می کرده اند . هر چند حافظ را نمی توان پیرو مسلّم فرقه ملامتیه دانست لیکن شکی نیست که از لحاظ طرز تفکر به آنها بسیار نزدیک بوده واین ویژگی در جای جای اشعار او به چشم می خورد.
شرح جلالی بر حافظ – دکتر عبدالحسین جلالی


غزل به قلم علامه قزوینی :

ای صبا نکهتی از خاک ره یار بیار ببر اندوه دل و مژده دلدار بیار
نکته‌ای روح فزا از دهن دوست بگو نامه‌ای خوش خبر از عالم اسرار بیار
تا معطر کنم از لطف نسیم تو مشام شمه‌ای از نفحات نفس یار بیار
به وفای تو که خاک ره آن یار عزیز بی غباری که پدید آید از اغیار بیار
گردی از رهگذر دوست به کوری رقیب بهر آسایش این دیده خونبار بیار
خامی و ساده دلی شیوه جانبازان نیست خبری از بر آن دلبر عیار بیار
شکر آن را که تو در عشرتی ای مرغ چمن به اسیران قفس مژده گلزار بیار
کام جان تلخ شد از صبر که کردم بی دوست عشوه‌ای زان لب شیرین شکربار بیار
روزگاریست که دل چهره مقصود ندید ساقیا آن قدح آینه کردار بیار
دلق حافظ به چه ارزد به می‌اش رنگین کن وان گهش مست و خراب از سر بازار بیار


غزل به قلم شاملو : 

#####

غزل به قلم الهی قمشه ای :

#####

غزل به قلم عطاری کرمانی :

ای صبا نکهتی از خاک ره یار بیار   ببر اندوه دل و مژده دلدار بیار
نکته روح فزا از دهن دوست بگو       نامه خوش خبر از عالم اسرار بیار
تا معطر کنم از لطف نسیم تومشام     شمه ای از نفحات نفس یار بیار
به وفای تو که خاک ره آن یار عزیز   بی غباری که پدید آید از اغیار بیار
گردی از رهگذر دوست به کوری رقیب   بهر آسایش این دیده خونبار بیار
خامی و ساده دلی شیوه جانبازان نیست     خبری از بر آ» دلبر عیار بیار
شک رآن را که تودر عشرتی ای مرغ چمن     بهاسران قفس مژده گلزار بیار
کام جان تلخ شد از صبر که کردم بی دوست   عشوه ای زان لب شیرین شکر بار بیار
روزگاریست که دل چهره مقصود ندید   ساقیا آن قدح آینه کردار بیار
دلق حافظ به چه ارزد ؟به می اش رنگین کن       وانگهش مست و خراب از سر بازار بیار


غزل را بشنوید :

#####


کلیپ های مرتبت با غزل :

#####

#####

#####

۳ نظر: